سلامت نیوز:ویروس كووید-19 در دنیا با خودش تغییرات زیادی را در افكار، احساسات، نگرش و نوع زندگی همه مردم ایجاد كرد. ترس از بیماری كرونا گرچه در بسیاری از كشورهای دنیا و به‌ویژه ایران به‌تدریج كاهش یافته است، اما اختلالات اضطرابی ناشی از آن همچنان در بسیاری افراد باقی است و شاید تا مدت‌ها پس از این نیز تداوم داشته باشد.
به گزارش سلامت نیوز به نقل از روزنامه جام جم ،جالب آن‌كه حدود یك‌سوم بیماری‌ها ریشه در اضطراب دارند و وقتی پای یك عامل استرس‌زا مانند كرونا در میان باشد، شیوع و شدت اختلالات اضطرابی افزایش می‌یابد. از آنجا كه ممكن است كرونا به‌زودی ریشه‌كن نشود، پس همه ما باید بر اضطراب و نگرانی نسبت به آن غلبه كنیم تا بتوانیم به‌تدریج و با رعایت موارد ضروری بهداشتی به زندگی و فعالیت عادی خود برگردیم.به همین بهانه با سرور مدحی، روان‌شناس در حوزه اختلالات شخصیت در ارتباط اختلالات اضطرابی ناشی از كرونا به گفت‌وگو نشسته‌ایم.
شایع‌ترین اختلالات اضطرابی كه به‌دنبال بحران شیوع كرونا و تغییر سبك و شرایط زندگی، اكثر خانواده‌ها درگیر آن هستند شامل چه مواردی می‌شود؟
همه افراد در زندگی‌شان اضطراب را تجربه می‌كنند. ولی وقتی به‌صورت اختلال به آن نگاه می‌كنیم كه شدید، مشكل‌ساز و غیرعادی باشد. یعنی اضطرابی كه در عملكرد روزانه یعنی در خواب، خوراك و رفتارها و فعالیت‌های اجتماعی فرد اختلال ایجاد كند، به بررسی و درمان نیاز دارد.
ریشه بیشتر اختلالات روانشناختی، اضطراب است. اختلالاتی مانند وسواس فكری عملی، اضطراب فراگیر، وسواس و حمله‌های عصبی (پانیك) معمولا وقتی بروز می‌كند كه فرد دچار احساس عدم اعتماد به شرایط شده و حتی در حالت‌های شدید، احساس از دست دادن و مرگ را تجربه می‌كند. نوعی اختلال اضطراب فراگیر طی بحران كرونا بسیاری را درگیر كرده است كه باعث می‌شود فرد به‌دنبال آن یك نگرانی اغراق‌آمیز نسبت به سلامت و ایمنی یا مشكلات اقتصادی‌اش داشته باشد. این نوع اختلال اضطرابی معمولا شش ماه یا بیشتر طول می‌كشد.
افراد مبتلا به این نوع اختلال اضطرابی آیا دچار عوارض جسمی خاصی هم می‌شوند؟
افراد مبتلا به این نوع اختلال اضطرابی به حدی نگران سلامت خود، فرزندان یا والدین‌شان هستند كه از نظر اجتماعی دچار نقص عملكرد شده و دچار اختلال خواب، احساس خستگی مفرط، تنگی نفس، تهوع و درد عضلانی می‌شوند. حتی تصور می‌كنند دچار بیماری قلبی شده‌اند یا این‌كه دچار مشكلات گوارشی (سندرم روده تحریك‌پذیر) می‌شوند. جالب آن‌كه این افراد معمولا فكر می‌كنند به كرونا مبتلا شده‌اند چون عوارض مشابهی را در خود می‌بینند، در حالی كه مشكلات آنان صرفا ناشی از اختلالات اضطرابی است.
چه افرادی بیشتر درگیر این نوع اختلالات اضطرابی می‌شوند؟
این نوع اختلالات بیشتر در كسانی بروز می‌كند كه از نظر ژنتیك و محیطی با اضطراب عجین بوده‌اند یا افرادی كه از كودكی و نوجوانی نیز اضطراب را تجربه كرده و اگر درمان نشده‌اند به افسردگی سپس وسواس شدید نیز مبتلا شده‌اند.
چرا برخی افراد طی دوران شیوع كرونا به حمله‌های عصبی مبتلا شده‌اند و چگونه باید جلوی این نوع حمله‌ها گرفته شود؟
تداوم درگیری با یك اختلال مزمن روانشناختی كه با گذشت زمان رفع یا درمان نشود، به‌گونه‌ای كه احساس لذت و رضایت را از فرد بگیرد و در عملكرد فردی و اجتماعی‌اش نقص ایجاد كند، ممكن است به حملات عصبی منتهی شود.
به‌دنبال حمله‌های عصبی و هجوم ناگهانی ترس و وحشت، نوعی ناتوانی در فرد ایجاد می‌شود تا جایی كه ممكن است احساس مرگ قریب‌الوقوع به همراه تنگی نفس و فشردگی قفسه سینه داشته و تصور كند دچار سكته قلبی شده است.
حتی در این افراد خطر خودكشی نیز بالا می‌رود. اگر فردی این علائم را در خود یا اعضای خانواده‌اش ببیند، بلافاصله باید به روانپزشك سپس روان‌شناس مراجعه كند و تحت دارودرمانی و در كنار آن روان‌درمانی قرار بگیرد. درمان حملات عصبی علاوه‌بر دارودرمانی باید از نظر شناختی و رفتاری نیز اتفاق بیفتد تا فرد بتواند مدیریت در رفتار و حالت‌های اضطراب‌زا را به‌دست بگیرد و با تظاهرات جسمی ناشی از آن نیز مقابله كند.
البته اختلالات تیروئیدی و مصرف الكل هم می‌تواند حملات شبه‌عصبی ایجاد کند.
با اختلالاتی مانند ترس و اضطراب برای خروج از خانه و انجام تدریجی فعالیت‌ها - به‌ویژه در خانم‌های خانه‌دار و نیز كودكانی كه ماه‌هاست از خانه خارج نشده‌اند - چگونه باید برخورد کرد و این نوع اختلالات چگونه باید رفع شود؟
ترس از بیماری، روابط اجتماعی و خروج از خانه بیشتر در كسانی اتفاق می‌افتد كه از زمان شروع كرونا، اخبار ناگوار و آمار مرگ‌ومیر مبتلایان را با جست‌وجو در شبكه‌های مجازی دنبال می‌كنند. ولی باید دید كه چنین ترس بیمارگونه‌ای در چه مرحله‌ای است.مهم تشخیص و درمان زودهنگام این نوع اختلال ترس و سپس تغییر سبك زندگی برای مقابله با آن است.
ترس از بیماری كه بسیاری از افراد این روزها درگیر آن هستند و هر نشانه‌ای را كرونا تلقی می‌كنند چگونه باید رفع شود؟
بدون شك كمی احتیاط و مراقبت برای حفظ سلامت و ایمنی ضروری است. پس باید بینش ما درست باشد و بتوانیم شرایط كنونی را مدیریت كنیم. یعنی هر فردی باید خود را مسؤول سلامت خودش و افرادی بداند كه با آنها در تماس است.
افرادی كه مدام نگران بیمار شدن خود هستند، بهتر است فقط در صورت مشاهده علائمی مثل تب، سرفه و خستگی مفرط با شماره‌های وزارت بهداشت یا پزشك متخصصی كه می‌شناسند، تماس بگیرند و در صورت نیاز برای بررسی حضوری مراجعه كنند. همچنین در این روزها ضروری است كه به سلامت تغذیه‌ای خود بیشتر اهمیت دهند و خواب و استراحت كافی داشته باشند.
هر وقت كه ترس از بیماری سراغشان می‌آید از روش‌های تن‌آرامی (مثل یوگا) یا نرمش روزانه برای رسیدن به آرامش بهره بگیرند. گاهی فكر كردن به چیزی و ترس از آن بزرگ‌تر از خود عامل ترس است. وقتی مدام اضطراب داریم، سیستم ایمنی‌مان بسیار ضعیف می‌شود. وقتی افكار اضطراب‌زا به سراغمان می‌آید باید در ذهن‌مان با عامل ترس روبه‌رو شویم. فرار از ترس و اضطراب باعث می‌شود اختلالات اضطرابی ناشی از عامل ترس شدت بگیرد. به‌همین علت باید از تكنیك‌های كنترل ذهن بهره گرفته شود.
نظر شما